PLAN ADAPTACYJNY

PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO

W BEŁŻCU

 

Wstęp

Adaptacja jest to proces przystosowania się do nowego środowiska społecznego, sytuacji, warunków. Dla małego dziecka takim nowym środowiskiem jest przedszkole. Moment pójścia do przedszkola jest bardzo ważny zarówno dla dziecka jak i dla rodziców/opiekunów. Nie wszystkie dzieci potrafią sobie poradzić z tą sytuacją. Mały przedszkolak idzie do nowego nieznanego środowiska, w niektórych budzi to lęk, w niektórych ciekawość i radość. Udane włączenie do grupy przedszkolnej ma ogromne znaczenie dla dalszego rozwoju małego człowieka. Jeżeli początkowy okres pobytu dziecka w przedszkolu wiąże się z przyjemnymi uczuciami i przeżyciami, wówczas jest ono pozytywnie nastawione na odbiór świata i ludzi. Jest ufne i nie reaguje lękiem, gdy poznaje coś lub kogoś nowego. Dziecko 3-4-5-letnie do tej pory było otoczone troską, miłością i uwagą rodziny, nagle znajduje się w miejscu, gdzie nie zna osób, przedmiotów, rytmu dnia. Poczucie bezpieczeństwa dziecka zostaje w ten sposób zachwiane.

Dzieci przychodzące do przedszkola znacznie różnią się od siebie poziomem zdolności przystosowawczych. Część dzieci adaptuje się szybko i łatwo, ale są tez tacy którzy mają z tym duży problem. W pierwszych dniach września rodzice patrzą z przerażeniem na płacz swojego dziecka. Dzieci na nowe miejsce, sytuacje reagują w różny sposób np. : płaczem, krzykiem, ucieczką, wycofaniem, pozorną akceptacją, zaburzeniem funkcjonowania / moczenie nocne, jąkanie itp./ .

Pragnąc maksymalnie zmniejszyć trudności adaptacyjne warto dostatecznie wcześnie przygotować dziecko do tej nowej sytuacji i stopniowo przyzwyczajać je do przebywania w nowym miejscu pod opieką osób trzecich. Do takich trudnych sytuacji trzeba przygotować dzieci i ich rodziców. Przedszkole na kilka miesięcy przed przyjęciem małego przedszkolaka powinno rozpocząć z nim współpracę. Dzieci spokojnie zaczną więc poznawać przedszkole, sale, plac zabaw , nauczycielkę itp. To pomoże zminimalizować stres rodziców i dzieci. W lepszej adaptacji pomoże atmosfera zaufania, zrozumienia i akceptacji.

 

Założenia planu:

Założeniem programu jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi. Plan adaptacyjny oparty na wiedzy o rozwoju dziecka, określa system wzajemnych oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych przedszkola, rodziny w celu stworzenia dzieciom lepszego startu przedszkolnego.

 

Nadrzędnym celem planu adaptacyjnego:

• jest ułatwienie dzieciom startu poprzez wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka w aspekcie społecznym zgodnie z jego możliwościami rozwojowymi.

 

Cele ogólne planu adaptacyjnego:

• stworzenie dzieciom odpowiednich warunków do szybkiej adaptacji w nowym środowisku społecznym jakim jest przedszkole

• nawiązanie współpracy z domem rodzinnym przedszkolaków w celu określenia wspólnych działań odnośnie adaptacji i stworzenia atmosfery wzajemnego zaufania i akceptacji

 

Cele szczegółowe planu:

• Motywowanie dzieci do podejmowania działań i zachowań sprzyjających integrowaniu się z przedszkolem

• Motywowanie rodziców oraz pracowników przedszkola do zapewnienia dzieciom optymalnych warunków,

• Motywowanie otoczenia społecznego i przedszkola do współpracy na rzecz adaptacji nowoprzyjętych przedszkolaków.

 

 

Po realizacji planu adaptacyjnego dziecko:

• spokojnie rozstaje się z rodzicami/opiekunami,

• rozumie iż pobyt w przedszkolu jest czasowy, a kończy się powrotem do domu z rodzicami /opiekunami,

• ma zaufanie do nauczycielki - wychowawczyni, oraz innych pracowników przedszkola,

• uczestniczy w życiu grupy,

• posiada koleżanki i kolegów, z którymi lubi się bawić,

• jest świadome, że może zwrócić się z prośbą, problemem do nauczycielki,

• wie, że może współdecydować,

• zna i stosuje zasady współżycia w grupie,

• zna zasadę nie oddalania się od grupy,

• stosuje zasady bezpiecznej zabawy, bezpiecznego zachowania się

 

Metody i formy służące realizacji planu adaptacyjnego:

Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje się dużym ładunkiem emocjonalnym. Realizując założenia planu należy tak dobrać metody i formy, by efekt był jak najlepszy. W pracy z dzieckiem podstawową formą działalności jest zabawa. W zabawie w sposób naturalny, nie stresujący dziecko – bawiąc się uczy. Jest ona celem sama w sobie. Dzięki zabawie dziecko zaspakaja swoje potrzeby fizyczne, psychiczne, społeczne, a także ciekawość poznawczą.

Najczęściej stosowane metody nauczania to:

• podająca - np. opowiadanie, wiersz, historyjka obrazkowa, piosenka itp.

• aktywizująca - oparta na przeżywaniu różnorodnych treści i wartości,

• problemowa – oparta na odkrywaniu nowych wiadomości podczas rozwiązywania problemów, np. inscenizacja , burza mózgów, gry dydaktyczne,

• praktyczna - oparta na działaniu polegającym na zmienianiu rzeczywistości i samego siebie poprzez sprawdzanie wiadomości w praktyce, ćwiczenia,

• metody odtwórcze - zabawowo-naśladowcze, zadaniowe, sytuacyjne/,

• metody twórcze - R. Labana, A.M. Kniessów, W. Sherborne, i in.

 

Praca z dziećmi w przedszkolu wymaga określonych form organizacyjnych. Do podstawowych form pracy wychowawczej i edukacyjnej w przedszkolu należą:

• zabawa dowolna i zorganizowana,

• czynności samoobsługowe związane z utrzymaniem higieny osobistej oraz praca użyteczna,

• spacery i wycieczki ,

• zajęcia organizowane przez nauczycielkę,

• uroczystości przedszkolne,

 

W wyniku prawidłowego wykorzystania tych metod i form wychowanek powinien być człowiekiem aktywnym, myślącym i prawidłowo funkcjonującym w życiu społecznym. W codziennej pracy z dziećmi stosując różnorodne metody i formy pracy rozbudzamy aktywność twórczą dziecka, zapewniając pozytywną motywację do podejmowania zadań rozwijających wiarę we własne siły i możliwości.

 

Współpraca z rodzicami:

Rodzice dzieci przedszkolnych tworzą integralną część planu adaptacyjnego, dlatego współpraca z nimi jest bardzo ważna. Umiejętnie należy więc dobierać formy współpracy z rodzicami dzieci.

Formy kontaktów z rodzicami wychowanków to:

• zebrania z rodzicami

• kontakty indywidualne

• rodzinne spotkania

• zajęcia otwarte dla rodziców

• uroczystości przedszkolne

• strona internetowa przedszkola,

• tablice informacyjne dla rodziców

• ulotka informacyjna o przedszkolu oraz wyprawce przedszkolaka

• zaproszenie rodziców na tzw. "Dni otwarte przedszkola", plakat informujący o organizowanych „Dniach Otwartych Drzwi”

• ogłoszenie o zapisach dzieci do przedszkola

• możliwość uczestniczenia dzieci nie uczęszczających do przedszkola w różnego rodzaju uroczystościach, imprezach, itp.

• organizowanie przez przedszkole imprez środowiskowych, jak np. Spotkanie jesienne, Spotkanie z Mikołajem, Dzień Dziecka, Festyn Rodzinny, itp.

 

 

TOK DZIAŁANIA

 

 

Zadania adaptacyjne	Formy realizacji	Termin, czas zajęć
1. Przygotowanie i zamieszczenie na ogólnie dostępnej tablicy informacyjnej dla rodziców dotyczących przedszkola, planowanych działań adaptacyjnych.   2. Wydawanie kart zgłoszenia dziecka do przedszkola.   3.Zapisy dzieci do przedszkola   4. Nawiązanie kontaktu z rodzicami dzieci przyjętych do przedszkola	- ogłoszenia i informacje dla rodziców   - działania związane z programem adaptacyjnym - informacje na stronie internetowej   - karta zgłoszeń dziecka       - prezentacja pomieszczeń przedszkola, - rozmowa z dyrektorem, wychowawczynią, - zaproszenie do sali dziecka i rodzica / opiekuna - rozmowy indywidualne	Marzec Kwiecień Maj Czerwiec
Dni otwartych drzwi   Zaproszenie rodziców z dziećmi na zorganizowane spotkania i zajęcia, zabawy. Zorganizowanie swobodnych zabaw z rówieśnikami Udostępnienie rodzicom dzieci i dzieciom sali w celu nawiązania kontaktów społecznych i przełamania bariery nieśmiałości Zabawy z udziałem rodziców i w miarę możliwości bez udziału rodziców,	zajęcia zorganizowane dla dzieci i rodziców udział dzieci w swobodnej zabawie zabawa zorganizowana i dowolna w kącikach zainteresowań oraz z całą grupą, zabawa na placu przedszkolnym, w kącikach zainteresowań,	Czerwiec
Pierwsze dni w przedszkolu	zapoznanie dzieci z grupą rówieśników, nauczycielką, personelem przedszkola poznanie pomieszczeń przedszkola, rozmowy indywidualne poznanie imion dzieci, imion pracowników przedszkola, artykuły dla rodziców dzieci nt adaptacji,	Wrzesień
1.Stwarzanie okazji do przyprowadzania dzieci do przedszkola	udział rodziców i dzieci w uroczystościach, imprezach, itp. strona internetowa,	Październik i na bieżąco - cały rok szkolny
2. Ewaluacja i zapoznanie rodziców z wynikami przeprowadzonej ankiety ewaluacyjnej	Arkusz obserwacji rozwoju dziecka; Rozmowa z rodzicami dzieci na temat oczekiwania rodziców wobec przedszkola	Na bieżąco - cały rok szkolny

 

 

Dziecko już na długo przed wakacjami poznaje przedszkole, wychowawczynie, sale, kąciki zainteresowań itp. Wie jak wygląda jego przedszkole i podwórko przedszkolne. Z rodzicami poznaje pomieszczenia przedszkola oraz zabawki w nim znajdujące się. Ma świadomość, że czeka go zabawa z rówieśnikami oraz możliwość poznania innych kolegów, zabawek i zabaw. Zajęcia są tak zorganizowane, by dziecko mogło być blisko rodzica lub podejść do grupy i włączyć się do zabawy.

Zajęcia adaptacyjne tworzą swoisty klimat. To znakomite warunki dla stworzenia dobrej atmosfery w grupie w czerwcu i we wrześniu.

Planu adaptacyjny nie gwarantuje dobrej adaptacji, lecz znacznie ją przyspiesza i ułatwia. Odwracając uwagę dziecka od rodziców wzbudzamy w nim zaciekawienie zabawą, kolegami lub atrakcyjną zabawką. Jeżeli dziecko dziś jest zainteresowanie, zaciekawione- jutro przyjdzie chętnie.

W czasie dni adaptacyjnych dzieci poznają się nawzajem, rodzicem zdobywają wiedzę nt życia i pracy przedszkola, a nauczyciel poznaje i obserwuje dziecko. Zawiązuje współpracę z rodzicem.

 

Planu adaptacyjny ma na celu ułatwić dzieciom przekroczenie progu przedszkola, a rodziców uspokoić i zmniejszyć ich obawy. Nauczycielowi plan adaptacyjny pozwoli lepiej, dokładniej poznać dziecko, nawiązać współpracę z rodzicem dziecka. Nauczyciel obserwuje dziecko, jego umiejętności, posiadane wiadomości i sposób zachowania w różnych warunkach i sytuacjach. Tworzy się więc wokół dziecka klimat, pełen życzliwości, cierpliwości i akceptacji. Tylko takie podejście do małego dziecka, rodzica/ opiekuna leży u podstaw właściwej organizacji procesu adaptacyjnego. Dyrektor i nauczycielki mają możliwość rozpoznania potrzeb i oczekiwań poprzez wywiady, ankiety i arkusze.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik do planu adaptacyjnego:

 

 

PRZYKŁADY ZAJĘĆ - SPOTKAŃ ADAPTACYJNYCH

 

SPOTKANIE I

 

TEMAT: POZNAJMY SIĘ

• spotkanie informacyjno-adaptacyjne rozpoczyna dyrektor, przekazuje rodzicom wszystkie najważniejsze, istotne informacje dotyczące organizacji życia i działania przedszkola, ramowego rozkładu dnia, ofertami edukacyjnymi, itp.

• rozmowy indywidualne z rodzicami i dziećmi,

• nawiązanie kontaktu z dzieckiem, umożliwienie mu obserwacji starszych kolegów podczas zabawy, zaproszenie do wspólnej zabawy, dowolne zabawy dzieci w kącikach zainteresowań,

• Zaproszenie dzieci do koła i wspólnej zabawy:

 

1. MIŚ wita się z dziećmi. W paru słowach nauczycielka wita dzieci. Przedstawia się, zaprasza dzieci do samodzielnego podawania swojego imienia..

 

2.PIŁKA zabawa integrująca grupę, podczas zabawy utrwala się imiona dzieci, dziecko podając piłkę wypowiada swoje imię. Koleżanki i koledzy w tym czasie klaszczą w dłonie i tańczą.

 

3.ZABAWA Z BALONAMI – dziecko wybiera sobie balon. Tańczy z balonem, gdy muzyka przestaje grać wymienia się balonem z kolegą lub koleżanką.

 

4.MARSZ Z MASKOTKĄ – nauczycielka prosi, by dzieci wybrały sobie maskotki i z nimi maszerowały, przy zmianie muzyki , by zaczęły kołysać maskotki, itp. Wykorzystanie muzyki relaksacyjnej, do marszu, itp.

 

5.STARY NIEDZWIEDZ –zabawa ze śpiewem, zaproszenie do zabawy rodziców/ opiekunów dzieci.

 

Na początku i na końcu spotkania utrwalamy imiona dzieci.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SPOTKANIE II

 

TEMAT: BAWMY SIĘ WSPÓLNIE

 

• rozmowy indywidualne z rodzicami i dziećmi,

• nawiązanie bliższego kontaktu z dzieckiem i rodzicem/ opiekunem,

• tworzenie atmosfery zaufania, zainteresowania, itp.

• zabawy dowolne w kącikach zainteresowań / ok. 10 min./

 

Zabawy integracyjne rytmiczno- muzyczne:

 

1.FIGURKI dzieci poruszają się przy muzyce, na sygnał zatrzymują się tworząc „figurę”

 

2.PARY na hasło „pary” dzieci dobierają się w pary, w zamkniętych kółeczkach tańczą,

 

3.BĘC na hasło dzieci siadają w siadzie skrzyżnym, i prostują plecy, ręce układają na kolanach,

 

4.KOŁO dzieci sprawnie ustawiają się w obrębie koła,

 

5.JESTEM SOBIE PRZEDSZKOLACZEK zabawa ruchowa przy śpiewie piosenki, dzieci maszerują w obrębie koła, dobierają się parami, klaszczą w dłonie

 

6.NARYSUJ , NAMALUJ, ODRYSUJ zaproszenie dzieci do stolików, wybór techniki plastycznej, odrysowywanie szablonów, lub wykorzystanie gotowych kart pracy z „ kolorowanek”. Wybór przez dziecko małego lub dużego formatu kartki. Rodzic przykleja na kartce kolorowy pasek z imieniem dziecka. Umieszczenie prac na tablicy w sali. Wspólne oglądanie prac.

Wręczenie dzieciom „orderu przedszkolaka” .

 

Na początku i na końcu spotkania utrwalamy imiona dzieci.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SPOTKANIE III

 

TEMAT: POZNAJEMY PRZEDSZKOLE.

BAWIMY SIĘ NA PODWÓRKU PRZEDSZKOLNYM.

 

• rozmowy indywidualne z rodzicami i dziećmi,

• nauczycielka zapoznaje dzieci z innymi pomieszczeniami przedszkola,

• poznanie zasad bezpiecznego poruszania się, bezpiecznej zabawy w ogrodzie przedszkolnym, sposób korzystania ze sprzętu terenowego,

• tworzenie atmosfery zabawy, radości, zaufania,

• dowolna zabawa w terenie / ok. 20 min. /

 

1.Zabawa utrwalająca imiona dzieci.

 

2.Krótka rozmowa nt stosowania reguł bezpiecznej zabawy. Zwrócenie uwagi na nie oddalanie się od grupy.

 

3.Nazywanie pomieszczeń przedszkola, oraz określenia ich charakteru .

 

4.Wyjście na podwórko przedszkolne, wspólne zabawy dowolne.

 

5.Zabawa z rodzicem / opiekunem lub koleżanką, kolegą.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SPOTKANIE IV

 

TEMAT: Mamo, tato pobaw się ze mną.

 

Cele:

• wytworzenie miłej atmosfery, rozwijanie zaufania w stosunku do wychowawczyni,

• rozwijanie ekspresji słownej, ruchowej oraz twórczego myślenia,

• integracja rodziców i dzieci,

• świadomość schematu własnego ciała,

 

 

Przebieg:

 

1.Powitanie – podaj swoje imię i prześlij „Iskierkę” rodzicowi / opiekunowi.

2.Taniec z mamą i tatą - wspólna zabawa przy piosence Stary niedźwiedź, Kółko graniaste. W zabawie biorą udział dzieci i dorośli.

3.Lustra - zabawa w parach, dziecko stoi naprzeciw rodzica / opiekuna. Na zmianę wykonują takie same ruchy, gesty.

4.Moje – Twoje - pokazywanie i nazywanie części ciała przez dziecko np. moje ręce, twoje ręce, itp. świadomość schematu własnego ciała,

5.Masaż „Dreszczyk”– ćwiczenia relaksujące. Dziecko układa dłonie na plecach swojego rodzica / opiekuna. Powtarzając słowa wykonuje odpowiednie ruchy dłoni . Nauczycielka powtarza wiersz z dziećmi , pisanie na plecach partnera – rodzica:

 

Pisze Pani na maszynie A, B, C, przecinek

A, B, C, przecinek

Przeleciały słonie,

No i dzikie konie,

Przeszła Pani na szpileczkach,

Płynie, płynie rzeczka,

Pada, pada deszczyk, czuje Pani dreszczyk?

 

6.Karuzela – zabawa przy piosence, powtarzanie elementów ruchu, przesuwanie się w obrębie koła w prawo, w lewo,

7.Tunel – rodzice tworzą tunel, dzieci przechodzą pod tunelem,

8.Podziękowanie za wspólną zabawę. Podanie sobie rąk. Każdy uczestnik zabawy podaje swoje imię.

9. Dzieci zapraszamy do zabawy w kącikach zainteresowań, a rodzice wypełniają ankiety i kwestionariusze.